Wigilia, oznaczająca w języku łacińskim „czuwanie” w oczekiwaniu na przyjście Chrystusa, jest dla katolików jednym z najważniejszych dni w kalendarzu liturgicznym. Szczególnie w polskiej tradycji jest to święto wyjątkowe i nie porównywalne z żadnym innym. Ponad 90% Polaków deklaruje, że spędza wigilię w gronie rodzinnym.

Zwyczaje i tradycje wigilijne

Do podstawowych zwyczajów wigilijnych należy oczywiście wieczerza wigilijna, rozpoczynająca się wraz z pierwszą gwiazdką, od opłatka, składania sobie życzeń, modlitwy i niekiedy czytania Ewangelii. Stół tradycyjnie nakryty jest białym obrusem , z wiązką siana pod nim, co ma upamiętniać narodziny w stajence, przy stole powinno znajdować się jedno puste nakrycie dla zbłąkanego wędrowca. W tym dniu podajemy postne potrawy wigilijne, królują ryby, pierogi, barszcz, kutia itp.
Warto wspomnieć, że obowiązek postu wigilijnego zniesiono w 1983 roku (w Polsce w 2003) - od tego czasu post jest jedynie zalecany. Wieczerza wigilijna kończy się zazwyczaj rozdaniem prezentów znajdujących się pod choinką i wyjściem na tradycyjną 'Pasterkę'.

Potrawy Wigilijne

Jak głosi tradycja, na stole powinno się znaleźć 12 potraw wigilijnych, jednak niektóre źródła podają, że było we zwyczaju podawanie 13 potraw u magnatów, 11-tu u szlachty, a 9-ciu u mieszczan. W tym dniu na stole królują ryby (karp wigilijny, śledzie), potrawy z nasion (groch, mak), kapusta, grzyby, postny barszcz, kompot z suszu itp. Klasyczne potrawy wigilijne to :barszcz z grzybami, uszkami lub pasztecikami (czasami żur lub zupa grzybowa), karp w galarecie, karp smażony, kapusta z grochem, pierogi z kapustą i grzybami, kutia, śledzie w oliwie, kulebiak i kompot z suszonych owoców. W kuchniach innych państw nie zawsze przestrzega się postnego charakteru i tradycyjne wigilijne potrawy to np. to np. kaczka (Austria), kiełbaski (Niemcy), Indyk (Wielka Brytania).

Boże Narodzenie na świecie

Tradycja obchodów Świąt Bożego Narodzenia jest głęboko zakorzeniona nie tylko w narodzie polskim. Na całym świecie katolicy świętują narodzenie Jezusa, ale w każdym kraju panują nieco odmienne zwyczaje.
W Hiszpanii odpowiednikiem opłatka jest chałwa. Przed  Bożym Narodzeniem każda rodzina hiszpańska zaopatruje się w nową szopkę. Wigilijna wieczerza rozpoczyna się po pasterce. Następnie wszyscy wychodzą na ulice oświetlone tysiącami barwnych żarówek, śpiewają kolędy, tańczą i bawią się do rana.

W Wielkiej Brytanii wigilijny posiłek zaczyna się w południe w ścisłym gronie rodzinnym. Obiad, bo trudno tu mówić o wieczerzy, składa się z pieczonego indyka i " płonącego puddingu". Wieczorem w Wigilię angielskie dzieci wywieszają swoje pończochy za drzwi, by nazajutrz rano odnaleźć je wypełnione prezentami.

W Szwecji Święta Bożego Narodzenia  rozpoczynają się w pierwszą niedzielę adwentu. Tradycyjna szwedzka uczta składa się z iutfisk, czyli rozmoczonej suszonej ryby o dość mdłym smaku. Potem podaje się galaretkę wieprzową, głowiznę i chleb, a na deser pierniczki. Nie stawia się wolnego nakrycia na stole, ale za to odwiedza się samotnych. Szwedzi nie śpiewają kolęd, lecz tańczą wokół choinki.

W Danii na Wigilię podaje się słodki ryż z cynamonem i pieczoną gęś z jabłkami. Tradycyjnym daniem jest budyń z ryżem, w którym gospodyni ukrywa migdał. Kto go znajdzie, ten dostaje świnkę z marcepanu, która zapewnia szczęście przez cały rok.

W Austrii po piątej po południu rozbrzmiewa w oknach mały dzwoneczek. To znak, że rozpoczyna się świąteczna kolacja. Austria jest ojczyzną jednej z najpiękniejszych kolęd na świecie "Stalle Nacht, heilige nacht" (Cicha noc, święta noc).

W Kolumbii już 8 grudnia przyozdabia się krzewy, jako znak, że zbliża się Boże Narodzenie. Nie ma wieczerzy wigilijnej, a po ostatniej Mszy Św. także i tam trwa zabawa. W Meksyku Święta trwają do 2 stycznia i obchodzi się je w bardzo religijnej atmosferze. Ludzie na pamiątkę postojów Maryi i Józefa w drodze do Betlejem składają sobie wizyty. Wigilia zaczyna się o północy a podaje się np. zupę rybną z knedlami z mięsa, pieczonego indyka, pieczoną rybę z ziemniakami i śmietaną. Po wieczerzy jest zabawa. Dzieci rozbijają kijami wiszący u sufitu dzban ze słodyczami tzw. piniatę, aby zebrać, jak najwięcej łakoci.

W Wenezueli piniatę rozbija specjalną pałką najmłodsza osoba. Jest też choinka, jednak najczęściej sztuczna, pod którą stawia się szopkę. Coraz modniejsze stają się wyjazdy w Andy lub na Wybrzeże.

Ciekawą tradycję ma również Brazylia. Tam w kilka dni przez Świętami ulicami położonymi koło słynnej plaży Copacabana przechodzi wielotysięczny pochód, w którym idą wspólnie Katolicy i Muzułmanie.

Na Filipinach świętowanie zaczyna się długo przed Bożym Narodzeniem. Na czas Adwentu domy i ulice są ozdobione i przedstawia się szopkę z udziałem aktorów.

W Kanadzie natomiast Eskimosi wędrują do Misji na pasterkę czasem kilka dni. Msza św. odprawiana jest w wielkim igloo, oświetlonym lampami z foczym tłuszczem, a w Modlitwie Pańskiej wypowiada się słowa: "Mięsa naszego powszedniego daj nam dzisiaj...", ponieważ Eskimosi nie znają chleba.

Skomentuj [ 0 ]

11:53, 24.12.2014 r.