Z okazji Świąt Wielkanocnych wszystkim Naszym Czytelnikom życzymy, aby te Święta Wielkanocne przepełnione były pokojem, miłością i odpoczynkiem w gronie najbliższych. Niech radosny dzień Zmartwychwstania Pańskiego wniesie nadzieję, a powracająca do życia natura będzie natchnieniem w codziennym życiu.

Wesołych Świąt Wielkanocnych!

redakcja portalu ŁaskOnline

Wielkanoc (Pascha) - to jedno z najważniejszych świąt chrześcijańskich upamiętniających śmierć i zmartwychwstanie Jezusa Chrystusa. Obchodzone jest w pierwszą niedzielę po pierwszej wiosennej pełni.

Wydarzenia Biblijne

Trzeciego dnia po ukrzyżowaniu Maria Magdalena, Maria i Salome poszły o wschodzie słońca na grób aby namaścić ciało zmarłego. Grób był otwarty, kamień odsunięty, a w środku nie było ciała Jezusa. Wg. Ewangelii Św. Marka kobiety spotkały w grocie młodzieńca (Mk 16 5), według Św. Mateusza było to Anioł (Mt 28 1):

Po upływie szabatu Maria Magdalena, Maria, matka Jakuba, i Salome nakupiły wonności, żeby pójść namaścić Jezusa. Wczesnym rankiem w pierwszy dzień tygodnia przyszły do grobu, gdy słońce wzeszło. A mówiły między sobą: "Kto nam odsunie kamień od wejścia do grobu?". Gdy jednak spojrzały, zauważyły, że kamień był już odsunięty, a był bardzo duży. Weszły więc do grobu i ujrzały młodzieńca siedzącego po prawej stronie, ubranego w białą szatę; i bardzo się przestraszyły. (Mk 16 1-5) Po upływie szabatu, o świcie pierwszego dnia tygodnia przyszła Maria Magdalena i druga Maria obejrzeć grób. A oto powstało wielkie trzęsienie ziemi. Albowiem anioł Pański zstąpił z nieba, podszedł, odsunął kamień i usiadł na nim (Mt 28 1-2)

Liturgia Wielkanocy

Rano w Wielką Niedzielę kapłan, po odmówieniu modlitwy przy Grobie Pańskim, oznamia radosną nowinę zmartwychwstania, po czym rozpoczyna się procesja z Hostią, monstrancją i figurą Chrystusa. Po trzykrotnym obejściu kościoła i odśpiewaniu hymnu "Ciebie Boże Chwalimy", udzielane jest błogosławieństwo Najświętszym Sakramentem i rozpoczyna się uroczysta i radosna Msza Święta. Msza rozpoczyna się okrzykiem Alleluja (Chwalcie Pana). Msza poświęcona jest zmartwychwstaniu i wydarzeniom z nim związanym (patrz 'Tło Biblijne). Szaty Liturgiczne w okresie Wielkanocnym są koloru białego, złotego lub srebrnego.

Symbole i ozdoby Wielkanocne/Święconka

Symbole Wielkanocne są związane przede wszystkim ze zmartwychwstaniem i odradzającym się życiem. Iteresująco o symbolice Wielkiej Nocy pisał w 1793 roku Ksiądz Protazy Newerani w "Ozdobach Kościoła Katolickiego". Czemu Baranka, y insze mięsiwa, których się w Starym Testamencie pożywać nie godziło, chrzan nawet i iaia święcą w dzień Wielkanocny? "Święcą baranka, przypominając prawdziwego Baranka Chrystusa i Jego triumf, dlatego też zwyczajnie chorągiewki na pieczonym baranku stawiają. Święcą mięsiwa, którego się Żydom pożywać nie godziło, na dowód, żeśmy przez Chrystusa Pana z jarzma Starego Zakonu uwolnieni i praw starozakonnych, zakazujących pożywania takiego mięsiwa, chować nie powinniśmy. Święcą chrzan na znak tego, że gorzkość Męki Jezusowej tego dnia w słodycz się nam i radość zamieniła i dlatego też przy tym masło święcą, które znaczy tę słodycz. Święcą na ostatek i jaja, na dowód tego, że jako kokosz dwojako niby kurczęta rodzi, raz niosąc owoc, drugi raz go wysiadując, tak przez Chrystusa (który się u Mateusza Ś. w Roz: 23. przyrównywa do kokoszy Sicut gallina congregat populos fuos) dwa razy odrodzeni jesteśmy, raz przez Chrzest Ś. drugi raz przez chwałę Niebieską, nam zasługami Chrystusowemi zjednaną".

Koszyk ze święconką powinien zawierać:

- Jajka (Pisanki, Kraszanki) - symbol życia i odrodzenia

- Baranek (Cukrowy,Z Masła bądź z ciasta) - Symbol Jezusa Chrystusa (Agnus Dei - Baranek Boży)

- Chleb - także symbolizuje Ciało Chrystusa, jest oznaką dostatku

- Chrzan - wg. Neweraniego (patrz wyżej), wraz z masłem jest symbolem goryczy i słodyczy po śmierci i zmartwychwstaniu.

- Masło - (patrz opis chrzanu)

- Sól - symbol dostatku i gościnności

- Wędliny - symbolizują kończący się Wielki Post. Mięso wieprzowe, wg. Neweraniego, symbolizuje 'uwolnienie z jarzma praw starozakonnych'

Ponadto w koszyku znajdować się mogą także inne produkty jak np. rzeżucha, ser i ciasto. Inne symbole wielkanocne to np. zajączek, kurczaczek, rzeżucha, gałązki wierzby (kotki, bazie)

Potrawy Wielkanocne

Jako, że Święta Wielkiej Nocy są świętami wesołymi oraz kończą Wielki Post na stołach dominuje przepych. Jemy wszelkiego rodzaju mięsa, wędliny i ciasta - baby, kołacze, mazurki, makowce, faszerowane i pieczone jajka itp. Kuchnia staropolska obfituje w wykwintne potrawy takie jak: żur wielkanocny, barszcz, zupa chrzanowa, kaczka faszerowana, pasztety, biała kiełbasa, sałatki. Wielkanoc może być także okazją do spróbowania dziczyzny: zając, dzik, cietrzew, bażant, sarnina.

Jak obliczyć datę Wielkanocy?

Wyznaczanie daty Świąt Wielkanocnych oparte jest na kalendarzu księżycowym i wypada zawsze w pierwszą niedziele po pierwszej wiosennej pełni księżyca. Algorytm wyznaczania dnia Wielkanocy dla lat 1900-2100 jest następujący:

niedziela po pierwszej wiosennej pełni Księżyca, wypadającej W + D dni przed 19 kwietnia, gdzie:

{m,n} - reszta z dzielenia m przez n

r - numer roku W = {11G - 1, 30} dla kalendarza gregoriańskiego lub W = {11G + 3, 30} dla kalendarza juliańskiego

G = {r, 19} - 1 D = 1 jeśli W = 0 lub (W = 1 i G > 11), inaczej D = 0

Ciekawostki

Dlaczego na Wielkanoc jemy mazurki?
Mazurek to wyjątkowo słodkie ciasto, pieczone zazwyczaj na kruchym cieście i bogato zdobione przeróżnymi bakaliami. Mazurki przywędrowały do polskiej tradycji z Azji, a najprawdopodobniej z Turcji. Dekoracje wykonane z lukru i bakalii, które widnieją na powierzchni ciasta, mają nawiązywać do zdobionych tureckich dywanów. Ciasto zwiemy do dzisiaj „mazurkiem”, bo jego wypiekiem jako pierwsze zajęły się kobiety mieszkające na Mazowszu. Mieszkańców tego regionu zwano Mazurami (do końca XIX wieku).  Ale dlaczego mazurki wypieka się właśnie na Święta Wielkanocne? Słodkie ciasto ma być nagrodą po trwającym 40 dni Wielkim Poście.

Wielkanocna święconka
Zanim zasiądziemy do wielkanocnego śniadania, w Wielką Sobotę wyruszamy z wiklinowym koszykiem do kościoła, by poświęcić znajdujące się w nim pokarmy. Dzisiaj ma to symboliczne znaczenie, ale dawniej błogosławiono wszystkie dania spożywane podczas świątecznej uczty. Z tego też względu pokarmy święcono w domach, a nie w kościele. Zgodnie z tradycją, w koszyczku powinno znaleźć się 7 pokarmów o symbolicznym znaczeniu: jajko, chleb, sól, wędlina, masło, chrzan oraz kawałek ciasta. Zwyczaj dzielenia się jajkiem przy świątecznym śniadaniu ma podobne znaczenie do dzielenia się opłatkiem w czasie wigilijnej wieczerzy. Dzielenie niesie ze sobą życzenia pomnażania sił witalnych. Dawniej, przed rozpoczęciem wielkanocnej uczty, zjadano korzeń chrzanu, który miał uchronić przybyłych gości przed bólem żołądka.

Dlaczego na Wielkanoc malujemy jajka?
Zwyczaj malowania jaj i wydmuszek wywodzi się ze starosłowiańskich obrzędów. Dla Słowian jajo miało ważne znaczenie i pośredniczyło między ludźmi, a duchami i bogami. Wierzyli oni, że bóg narodził się ze słonecznego jaja, a sam świat ma również taki kształt. Słowianie zdobili pisanki symbolami, które odnosiły się do sił przyrody i bogów. Taki zwyczaj, w zmodyfikowanej formie, został przejęty przez Kościół. Do dzisiaj jajo symbolizuje początek nowego życia. Kiedyś jedzenie jajek w okresie Wielkanocy było zakazane przez Kościół! Zakaz ten cofnięto jednak w XII wieku.

Muzeum pisanek z całego świata
Jedna z największych kolekcji pisanek w Europie znajduje się w polskim Muzeum Pisanek w Ciechanowcu. Zebrano tutaj ponad 2000 jajek z całego świata! Wśród eksponatów znajdziemy nie tylko kurze jaja, ale również przepiórcze, strusie, kacze, gęsie, bocianie, a nawet jaja pingwina. W muzeum znajdują się także jajka ze szkła, metalu, porcelany, papieru, drewna, kamienia i innych materiałów. Pisanki dekorowane są metodą wyklejaną, skrobaną oraz ażurową.

Czego symbolem jest zając wielkanocny?
Wszędobylski wielkanocny króliczek wywodzi się z tradycji germańskiej. Legendarne święte zwierzę bogini Ēostre. Symbolizuje nowe życie – odradzającą się ziemię i nadchodzącą wiosnę. Jest również symbolem płodności. Zwyczaj przynoszenia prezentów przez wielkanocnego zajączka przywędrował do nas właśnie z niemieckiej tradycji. To niemieccy cukiernicy również jako pierwsi w 1800 roku wprowadzili do świątecznego menu jadalne, słodkie zajączki wykonane z ciasta lub cukru.

Źródło: frico.net

Skomentuj [ 0 ]

09:00, 31.03.2024 r.