Ciąża to wyjątkowy czas w życiu każdej kobiety. To okres pełen radości, nadziei i oczekiwania na nowego członka rodziny. Aby był bezpieczny i spokojny warto wykonać badania prenatalne, które odgrywają kluczową rolę w monitorowaniu zdrowia zarówno przyszłej mamy, jak i dziecka. Od czerwca 2024 r. każda kobieta ciężarna, bez względu na wiek, może je wykonać bezpłatnie na NFZ.

Kiedy wykonać badania prenatalne, czy powinna je zrobić każda kobieta w ciąży? Szczegóły znajdziesz w Poradniku Pacjenta NFZ.
 

Co to są badania prenatalne?

Badania prenatalne to badania diagnostyczne dziecka w życiu płodowym, które są wykonywane przed porodem. Badania prenatalne pozwalają na wczesne wykrycie chorób lub wad u dzieci w okresie prenatalnym. Jest to o tyle istotne, że leczenie niektórych z nich można rozpocząć już na etapie ciąży lub przygotować się do odpowiedniej terapii, gdy dziecko pojawi się na świecie.

Badania prenatalne umożliwiają rozpoznanie m.in.:

- zespołu Downa
- zespołu Turnera
- zespołu Edwardsa
- zespołu Klinefeltera
- Fenyloketonurii
- Hemofilii
- Mukowiscydozy
- wrodzonej łamliwości kości
- rdzeniowego zaniku mięśni
- dystrofii mięśniowej.

Kobietom w ciąży badania prenatalne finansuje NFZ

Kobiety w ciąży mogą przeprowadzić bezpłatną diagnostykę prenatalną w Programie Badań Prenatalnych, który jest finansowany przez NFZ. Program pozwala na wykrycie ryzyka wystąpienia wad płodu, ich wczesną diagnostykę oraz, o ile to możliwe, podjęcie leczenia jeszcze w okresie płodowym.

W programie wykonasz:

1. badania nieinwazyjne, tj.:
- USG płodu pomiędzy 11 a 14 tygodniem ciąży oraz 18 a 22 (+6 dni)
- badania biochemiczne w zależności od wieku ciąży - PAPP-A, free-β -hCG, AFP, Estriol

w przypadku konieczności pogłębionej diagnostyki:
- uzyskasz poradę genetyczną
- wykonasz badania cytogenetyczne
- otrzymasz skierowanie na pobranie materiału do badań genetycznych w drodze amniopunkcji, biopsji trofoblastu lub kordocentezy pod kontrolą USG (po wyrażeniu zgody na ich wykonanie).

WAŻNE! 
W przypadku konieczności dalszej diagnostyki, zostaniesz skierowana do ośrodka specjalistycznego realizującego odpowiedni rodzaj świadczeń.

Rodzaje badań prenatalnych w programie NFZ

Badania prenatalne dzielą się na dwie grupy:

1. nieinwazyjne
- są całkowicie bezpieczne zarówno dla zdrowia matki jak i dziecka
- nie ingerują w środowisko płodu
- ich wykonanie nie prowadzi do powstania żadnych powikłań
- zalicza się do nich ultrasonografię (USG) oraz testy biochemiczne (z krwi)
- to właśnie na nich opiera się przesiewowa diagnostyka prenatalna;

2. inwazyjne

- mają na celu zweryfikować nieprawidłowy lub niejednoznaczny wynik badania prenatalnego, uzyskany metodą nieinwazyjną
- podczas badań pobiera się płyn owodniowy lub fragmenty tkanek płodu do analizy
- zalicza się do nich amniopunkcję genetyczną, biopsję kosmówki czy kordocentezę.
 

Na badania prenatalne kieruje lekarz prowadzący ciążę

Badania wykonuje się u kobiet pomiędzy 11. a 14. tygodniem ciąży. Skieruje Cię na nie lekarz ginekolog-położnik, prowadzący ciążę.

Badania nieinwazyjne w ramach programu NFZ, może wykonać każda kobieta ciężarna.

Zalicza się do nich:

- poradnictwo i badania biochemiczne
- poradnictwo i USG płodu w kierunku diagnostyki wad wrodzonych.

Potrzebujesz skierowania z informacją o zaawansowaniu ciąży (wiek ciąży w tygodniach). Wystawia je lekarz, który prowadzi Twoją ciążę.

Pogłębiona diagnostyka wykonywana jest tylko w przypadku wskazań medycznych.

Zalicza się do niej:

- poradnictwo i badania genetyczne
- pobranie materiału płodowego do badań genetycznych (amniopunkcja lub biopsja trofoblastu lub kordocenteza).

Wymagane jest skierowanie wystawione przez lekarza prowadzącego ciążę lub z etapu poradnictwo i USG płodu w kierunku diagnostyki wad wrodzonych. Skierowanie powinno zawierać informacje o wskazaniach do objęcia tą częścią programu oraz opis nieprawidłowości i szczegółowe wyniki badań.

Wykonuje się je u kobiet w ciąży spełniających co najmniej jedno z poniższych kryteriów:

- wystąpienie w poprzedniej ciąży aberracji chromosomowej płodu lub dziecka
- stwierdzenie wystąpienia strukturalnych aberracji chromosomowych u ciężarnej lub u ojca dziecka
- stwierdzenie znacznie większego ryzyka urodzenia dziecka dotkniętego chorobą uwarunkowaną monogenowo lub wieloczynnikową
- stwierdzenie w czasie ciąży nieprawidłowego wyniku badania USG lub badań biochemicznych wskazujących na zwiększone ryzyko aberracji chromosomowej lub wady płodu.
 

Jak wejść do programu badań prenatalnych na NFZ?

Wystarczy, że zgłosisz się do poradni ginekologiczno-położniczej, która realizuje program. Na wizytę weź z sobą:

- skierowanie od lekarza prowadzącego ciążę lub z wcześniejszego etapu programu
- wyniki badań
- dokument tożsamości.

W ciąży pamiętaj o cytologii

Dlaczego to badanie jest tak ważne dla zdrowia przyszłej mamy i dziecka? Czy cytologia w ciąży różni się od standardowego badania cytologicznego? Kiedy najlepiej wykonać badanie i jak się do niego przygotować? Zobacz nasz podcast z cyklu „Zdrowie na pierwszym planie”, z dr Ewą Surynt, ginekologiem i onkologiem.

Źródło: nfz.gov.pl/

Skomentuj [ 0 ]

17:15, 11.06.2024 r.