Sędziejowice. Rozstrzelani w Woli Marzeńskiej, pochowani w Piaskach
Za sprawą Towarzystwa Przyjaciół Zduńskiej Woli trwają starania o ustalenie tożsamości rozstrzelanych w lesie w Woli Marzeńskiej. 17 września 1941 roku okupanci przeprowadzili na oczach mieszkańców okolicznych miejscowości pokazową egzekucję dziewięciu nieznanych z imienia i nazwiska więźniów. Straceni zostali pochowani potajemnie w lesie kilkanaście kilometrów dalej w miejscowości Piaski.
Ta tragiczna historia będzie punktem przewodnim projekty "Cisza po burzy. Gmina Sędziejowice pamięta", który zrealizujemy dzięki wsparciu Łódzkie dla Ciebie.
Od pierwszych dni II wojny światowej polityka niemiecka wobec społeczeństwa polskiego na ziemiach wcielonych do III Rzeszy miała niezwykle represyjny charakter. Jedną ze służących temu metod była eksterminacja elit polskich. W egzekucjach i obozach koncentracyjnych mordowano wielu Polaków. Na ziemiach wcielonych do Rzeszy w pierwszych miesiącach swych rządów Niemcy rozstrzelali ok. 40 tys. osób. Poprzez powszechny terror ludzie odczuwali stały strach przed śmiercią.
Za działalność sabotażową polskiego podziemia, 17 września 1941 r. władze okupacyjne zarządziły dwie publiczne egzekucje na terenie powiatu sieradzkiego i łaskiego. Poprzedziły je pożary stogów zboża w sierpniu i wrześniu 1941 r., podpalone umyślnie przez Polaków w majątkach zarządzanych przez Niemców w Męckiej Woli (gm. Wojsławice, pow. Sieradz) oraz w Woli Marzeńskiej (gm. Pruszków, pow. Łask). Policja hitlerowska przeprowadziła śledztwo w tej sprawie, przesłuchując wiele osób i dokonując masowych aresztowań. W odwecie za zaistniałe podpalenia, na rozkaz gaulaitera Kraju Warty Arthura Greisera, Gestapo w Łodzi jednego dnia rozstrzelało na terenie dwóch powiatów łącznie dwadzieścia osób.
Egzekucja w Woli Marzeńskiej stanowiła odwet za pożar czterech stogów zboża w miejscowym majątku w sierpniu 1941 r. W nocy 31 sierpnia, żandarmi z posterunku w Marzeninie i okolicznych posterunków aresztowali co najmniej stu Polaków, przede wszystkim z wiosek: Bilew, Pruszków, Sięganów, Zielęcice, Marzenin, Niecenia. Aresztowanych przetrzymywano kilka dni w posterunku żandarmerii w Marzeninie, przesłuchując ich, po czym większość została zwolniona, natomiast dziesięciu: Telesfora Florczaka z Bilewa, Jana Ludwisiaka z Pruszkowa, Władysława Urbaniaka z Sięganowa, Stanisława Pacha z Zielęcic, Józefa Bąka z Nieceni, Adama Skwarneckiego z Bilewa, Franciszka Sagana z Pruszkowa, Mariana Junga z Pruszkowa, Stanisława Koseckiego z Marzenina, Stanisława Szubańskiego z Bilewa, zatrzymano i przewieziono do Rozszerzonego Więzienia Policyjnego na Radogoszczu w Łodzi. Przez cały ten czas, wszyscy byli szczególnie bici i maltretowani. Każdemu z więźniów namalowano czerwoną farbą krzyż na plecach ubrania, a wachmani z załogi więzienia oświadczyli im, że będą straceni. Rano 17 września 1941 r. dziewięciu z nich (oprócz współwłaściciela Wytwórni Gazy Młyńskiej w Pruszkowie - Mariana Junga, który został zwolniony tylko przez to, że wspólnikiem jego firmy był Niemiec Herman Schulte) zostało wsadzonych na ciężarówkę i przewiezionych do więzienia przy ul. Kopernika. Tam załadowano kolejnych dziesięciu nieznanych z imienia i nazwiska osadzonych, którym przed umieszczeniem na ciężarówce Niemcy wymalowali na plecach krzyże. Wszystkich razem przywieziono do Woli Marzeńskiej. Aresztowanych rolników z powiatu łaskiego wyładowano na skraju lasu, zaś osadzonych z ul. Kopernika zawieziono kilka metrów dalej. Odczytano wyrok, po czym na oczach miejscowej ludności stracono dziewięciu nieznanych więźniów z Kopernika. Dziesiąta ofiara przeznaczona do rozstrzelania, zmarła przed egzekucją w wyniku wcześniejszego pobicia. Ciała załadowano na ciężarówkę i wywieziono do Sieradza. Pozostałe osoby zwolniono do domu.
Identyczne podłoże miała publiczna egzekucja na stadionie w Sieradzu. 17 września 1941 r. trzech żandarmów odczytało nazwiska dziesięciu osadzonych, po czym przewieziono ich powiązanych drutem za ręce po pięciu, na stadion w Sieradzu (obecnie teren MOSiR-u). Na oczach wielu mieszkańców Sieradza i okolicznych wiosek pluton egzekucyjny dokonał ich rozstrzelania.
Dzięki zeznaniom mieszkanek Zduńskiej Woli, Anny Kubiak i Antoniny Kujawskiej, udało się zaraz po zakończeniu okupacji niemieckiej odnaleźć miejsce spoczynku zamordowanych osób w lesie niedaleko miejscowości Piaski na południe od Zduńskiej Woli. W lutym 1945 r. dokonano ich ekshumacji. Dzięki poszukiwaniom rodzin pomordowanych, okazało się, że spoczywały tam zwłoki ofiar egzekucji w Sieradzu, choć nie zgadzała się liczba ciał – w mogile znaleziono ich dwadzieścia. Ekshumowanych złożono do trumien i pochowano na cmentarzu przy ul. Łaskiej w Zduńskiej Woli. Jedynie żona zastrzelonego Czesława Okońskiego wystarała się o to, by trumna z jego szczątkami spoczęła na cmentarzu parafialnym w Sieradzu.
Prowadzone w latach 60. XX w. przez Okręgową Komisję Badań Zbrodni Hitlerowskich w Łodzi śledztwo, pozwoliło zebrać zeznania świadków tamtych wydarzeń i ustalić, że w lesie w Piaskach pochowano ciała ofiar dwóch egzekucji - tej z Sieradza oraz tej z Woli Marzeńskiej. Do dziś udało się ustalić jedynie nazwiska straconych na sieradzkim stadionie. Nadal jednak nie znamy nazwisk rozstrzelanych w lesie w Woli Marzeńskiej.
W miejscu pierwotnego pochówku ofiar w Piaskach stanął pomnik, jednak zawierający błędy historiograficzne. Z inicjatywą wymiany błędnej tablicy, odnowienia pomnika i montażu tablicy edukacyjnej – w 80. rocznicę egzekucji – wyszedł Zarząd Towarzystwa Przyjaciół Zduńskiej Woli, który przy pomocy i zaangażowaniu Nadleśnictwa Kolumna, zorganizował 16 września 2021 r. uroczystości upamiętniające ofiary niemieckich zbrodni. Organizacja w ostatnim czasie podjęła również działania zmierzające do ustalenia personaliów dziesięciu nieznanych ofiar z Woli Marzeńskiej, próbując nakłonić Instytut Pamięci Narodowej do wznowienia śledztwa.
oprac. Dariusz Mikołajczyk, Jarosław Stulczewski (Towarzystwo Przyjaciół Zduńskiej Woli)
- Skomentuj [ 0 ]
- 18:35, 17.04.2025 r.
Wasze komentarze
Dodaj komentarz
Reklama





Popularne artykuły
- Wielkie otwarcie salonu Villaro w Łasku – elegancja w sercu miasta
- Wyniki głosowania w pierwszej turze w wyborach Prezydenta RP w gminie Łask
- Łask. Odeszli do wieczności
- Ogłoszenie Burmistrza Łasku o przystąpieniu do sporządzenia miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego
- Zdarzenie drogowe na ulicy Warszawskiej w Łasku – kierowca BMW bez uprawnień
- Zaginiona Janina Jarmakowska AKTUALIZACJA
- Łask. Odeszli do wieczności
- Piknik Kół Gospodyń Wiejskich z Powiatu Łaskiego – darmowy transport!
- Zaproszenie na XV sesję Rady Miejskiej w Łasku
- III Piknik Kół Gospodyń Wiejskich z Powiatu Łaskiego- parkingi
Reklama


Najnowsze ogłoszenia
- Toyota Yaris 1,5 prod. 2024 rok jak nowa
- KUPIĘ STARE DREWNIANE ŚMIGŁO OD SAMOLOTU TELEFON 694972047
- Kupię wojskowe medale,ordery,odznaki,odznaczenia
- Działki budowlane
- POMOC
- Do wynajecia
- sam. osobowy
- Działka budowlana do sprzedania
- Laptop Asus 128GB SSD Core i3 LCD 14 ' Win8.1 + 17 filmów
- Piła łańcuchowa akumulatorowa 8 Imoum DLJ08 2 Akumulatory
Przeglądaj
Dodaj ogłoszenie bezpłatnie


Ostatnio na forum
- Jak zmienia się nasze miasto
- Szukam lokalnego korepetytora
- Podziękowanie
- Witam wszystkich, szukam lokalnego korepetytora
- Przerwy w oświetleniu ulic.
- Łohojsk nie powinien być już miastem partnerskim dla Łasku
- Zima,zima
- F16
- Czy mógłby ktoś wyjaśnić co z remontem drogi nr 473,cz będzie rondo w Bałuczu.
- Gdzie na bezpieczne zakupy
Więcej dyskusji
Najnowsze komentarze
- Wieczorem Policji nie ma jak jeżdżą i gazują auta i drona też nie widać w centrum Łasku.Kamer
- Klimat się Ociepla i dlatego trzeba instalować Pompy ciepła
- Trudno się odnieść do twojego posta bo nie dodałeś czy trollujesz dla jaj czy po prostu jesteś
- Adrian Zandberg ujawnił, że wkrótce po wyborach w przypadku wygranej Trzaskowskiego, zniesina zo
- Ale chociaż z jednym hydrantem.
- Łask posiada bardzo dobre połączenie kolejowe z Poznaniem.
- Za zakończeniu kadencji w Buczku, poprośmy Pana wójta o współpracę i przeniesienie do Łasku.
- Nadal do głufki nic nie dociera, więc jeszcze raz, może coś zatrybi - w rejonie ryneczku hydran
- Panie Janie mam dla Pana ofertę: hydrantu uliczny ozdobny za 32370,83 zł. Podobny jest na łaskim
- I znów do głufki nic nie dotarło, bo po pierwsze - w rejonie ryneczku hydrantów jest zapewne co
Pogoda
Najnowsze zdjęcia
-
Maturzyści z LO w Kolumnie zakończyli rok szkolny
-
Kwietna łąka Młodzieżowej Rady Miejskiej
-
Obchody 85. Rocznicy Zbrodni Katyńskiej w Łasku
-
Kiermasz Wielkanocny 2025 w Łasku
-
Łask oddał cześć "Żołnierzom Wyklętym"
-
X Sesja Rady Powiatu Łaskiego
-
Oddział pediatrii po remoncie
-
33. finał WOŚP w Łasku
-
Spotkanie Świąteczno-Noworoczne 2025
-
IX sesja Rady Miejskiej w Łasku