Umowa frankowa a przedawnienie roszczeń – co musi wiedzieć kredytobiorca?

Wielu posiadaczy kredytów frankowych, którzy od lat spłacają swoje zobowiązania, zaczyna zastanawiać się, czy mogą odzyskać nadpłacone pieniądze od banku. Z czasem coraz częściej pojawia się pytanie: czy nie jest już za późno na podjęcie działań prawnych? Kluczowe znaczenie ma tutaj pojęcie przedawnienia roszczeń – to ono decyduje, czy sąd w ogóle rozpatrzy sprawę i czy kredytobiorca ma realną szansę na zwrot nadpłat.

Czym jest przedawnienie roszczeń?

Przedawnienie to instytucja prawa cywilnego, która określa maksymalny okres, w jakim można skutecznie dochodzić roszczeń przed sądem. Po jego upływie roszczenie nie wygasa, ale staje się niewymagalne – oznacza to, że druga strona (np. bank) może skutecznie uchylić się od jego spełnienia, powołując się na zarzut przedawnienia.

W przypadku umów kredytowych, w tym tzw. umów frankowych, właściwe ustalenie momentu rozpoczęcia i przerwania biegu przedawnienia ma zasadnicze znaczenie dla oceny, czy kredytobiorca nadal może domagać się zwrotu nadpłaconych środków.

Terminy przedawnienia w sprawach frankowych

Zgodnie z obowiązującymi przepisami, ogólny termin przedawnienia roszczeń wynosi obecnie 6 lat dla konsumentów. W przypadku spraw frankowych należy jednak uwzględnić dwa różne rodzaje roszczeń:

Roszczenia banku wobec kredytobiorcy (np. o zwrot kapitału po unieważnieniu umowy) przedawniają się po 3 latach, ponieważ wynikają z działalności gospodarczej prowadzonej przez bank.
Roszczenia kredytobiorcy wobec banku, obejmujące zwrot rat, prowizji czy odsetek, przedawniają się po 6 latach. Co istotne, zgodnie z orzecznictwem TSUE i polskich sądów, termin ten nie biegnie od momentu podpisania umowy, lecz od chwili, gdy konsument dowiedział się lub mógł dowiedzieć się o abuzywnym charakterze postanowień.

W praktyce oznacza to, że nawet osoby, które zawarły kredyt kilkanaście lat temu, nadal mogą skutecznie dochodzić swoich roszczeń, jeśli dopiero niedawno zyskały świadomość, że ich umowa zawierała nieuczciwe zapisy. To ogromna różnica, która w wielu przypadkach pozwoliła frankowiczom odzyskać dziesiątki tysięcy złotych.

Przerwanie biegu przedawnienia – jak działa?

Bieg przedawnienia można skutecznie przerwać, co powoduje, że termin liczy się od nowa. Do przerwania przedawnienia dochodzi m.in. poprzez:

wniesienie pozwu do sądu o stwierdzenie nieważności umowy lub o zapłatę,
uznanie długu przez bank, np. poprzez propozycję ugody,
złożenie wniosku o mediację lub zawezwanie do próby ugodowej.

Każde z tych działań powoduje, że kredytobiorca zyskuje dodatkowy czas na skuteczne dochodzenie roszczeń.

Jak nie dopuścić do przedawnienia roszczeń z umowy frankowej?

Aby zabezpieczyć swoje prawa i nie dopuścić do przedawnienia, warto działać z wyprzedzeniem i planowo. Kluczowe kroki to:

Monitorowanie terminów – ustalenie, kiedy rozpoczął się bieg przedawnienia, pozwala uniknąć sytuacji, w której roszczenie stanie się bezskuteczne.
Konsultacja z prawnikiem – specjalista ds. spraw frankowych pomoże ocenić, czy roszczenia są jeszcze aktualne i jakie działania należy podjąć.
Wniesienie pozwu – to najpewniejszy sposób na przerwanie biegu przedawnienia i jednocześnie rozpoczęcie drogi do unieważnienia umowy.
Negocjacje z bankiem lub mediacja – choć nie zawsze kończą się porozumieniem, również mogą przerwać bieg przedawnienia, jeśli są odpowiednio udokumentowane.

Dlaczego nie warto zwlekać z działaniem?

Wielu kredytobiorców wciąż odkłada decyzję o pozwie, sądząc, że mają jeszcze czas. Tymczasem każdy miesiąc zwłoki może oznaczać mniejsze szanse na pełny zwrot nadpłaconych rat. Co istotne, każdy przypadek wymaga indywidualnej analizy – moment rozpoczęcia biegu przedawnienia zależy od okoliczności konkretnej umowy oraz zachowania banku. Dlatego tak ważne jest, by dokładnie przeanalizować zapisy, na jakich została oparta umowa frankowa. Przedawnienie w tego typu sprawach nie jest jedynie formalnością – to realna granica, po której przekroczeniu odzyskanie nadpłaconych środków może okazać się niemożliwe.

Artykuł sponsorowany